استفاده از رویکردهای طراحی معماری پایدار در ایران و چالش های آن
در کشور ما رویکردهای طراحی معماری پایدار با توجه به اهمیت موضوع محیط زیست در جامعه، به کار گرفته می‌شوند. طراحان معماری در کشورمان در حال انجام تحقیقات و پژوهش‌هایی هستند تا رویکردهای مدرن و سبز را در طراحی ساختمان‌ها به کار بگیرند.
رویکردهای طراحی معماری پایدار، شامل استفاده از مواد ساختمانی پایدار، طراحی ساختمان‌های بدون ضایعات، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش مصرف انرژی و آب در ساختمان‌ها می‌شوند. در رویکردهای طراحی معماری پایدار، هدف اصلی طراحی ساختمان‌ها، بهبود کیفیت زندگی کاربران و حفاظت از محیط زیست است.
در کشور ما، رویکردهای طراحی معماری پایدار در حال گسترش است و بسیاری از پروژه‌های ساختمانی، از جمله ساختمان‌های اداری، مسکونی و تجاری، با استفاده از رویکردهای مدرن و سبز طراحی و ساخته می‌شوند.
علاوه بر این، برخی از سازمان‌ها و شرکت‌ها در کشورمان، رویکردهای معماری پایدار را در طراحی ساختمان‌های خود به کار می‌گیرند و تلاش می‌کنند تا با بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر، کاهش مصرف انرژی و آب و استفاده از مواد ساختمانی پایدار به حفاظت از محیط زیست کمک کنند.
همچنین، در کشور ما برخی از سازمان‌ها و انجمن‌های معماری به طراحی ساختمان‌های سبز اهمیت می‌دهند و در این راستا برگزاری سمینارها، کارگاه‌ها و نشست‌هایی را برای آموزش و اطلاع‌رسانی درباره رویکردهای سبز در طراحی ساختمان برگزار می‌کنند.
بنابراین، می‌توان گفت که در کشور ما، رویکردهای طراحی معماری سبز به کار گرفته می‌شوند، اما هنوز این رویکردها به صورت گسترده در صنعت ساختمان پذیرفته نشده‌اند و نیاز به افزایش آگاهی و توجه بیشتر به این موضوع وجود دارد. به همین دلیل، تلاش‌های بیشتری برای آموزش و اطلاع‌رسانی درباره رویکردهای طراحی معماری پایدار در طراحی ساختمان و همچنین تشویق صاحبان ساختمان‌ها به استفاده از این رویکردها، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و حفاظت از محیط زیست در کشورمان کمک کند.
در کشورمان چندین نمونه از ساختمان‌های سبز و پایدار وجود دارد که می‌توان به تعدادی از آن‌ها اشاره کرد:
-
ساختمان شرکت گاز پارس جنوبی:
این ساختمان در عسلویه واقع شده است و با استفاده از رویکردهای سبز و پایدار طراحی شده است. در ساختمان شرکت گاز پارس، از انرژی خورشیدی برای تأمین بخشی از نیازهای انرژی استفاده می‌شود و همچنین موقعیت استقرار بنا در زمین براساس شرایط اقلیمی و در راستای محور شرق و غرب و رو به خلیج فارس قرار گرفته است. همچنین از ایجاد سایه بر روی سطوح، استفاده از جریان مطلوب هوا و قرارگیری در جهت بادهای غالب منطقه و استفاده از نورگیری غیرمستقیم و کنترل تابش شدید خورشید، در طراحی استفاده شده است.
-
ساختمان آکواریوم شهر تهران:
این ساختمان در شهر تهران قرار دارد است و با استفاده از رویکردهای سبز و پایدار، طراحی شده است. در این ساختمان از سیستم‌های جمع‌آوری آب برای استفاده مجدد آب، سیستم‌های تهویه مطبوع با کمترین مصرف انرژی، و همچنین پوشش سبز طبیعی بر روی سقف استفاده شده است.
-
ساختمان سازمان جهاد کشاورزی:
این ساختمان در شهر تهران قرار دارد و با استفاده از رویکردهای سبز و پایدار، طراحی شده است. در ساختمان سازمان جهاد کشاورزی، از سیستم‌های جمع‌آوری آب برای استفاده مجدد آب، انرژی خورشیدی برای تأمین بخشی از نیازهای انرژی، سیستم‌های تهویه مطبوع با کمترین مصرف انرژی، و همچنین پوشش سبز بر روی سقف استفاده شده است.
-
ساختمان دانشگاه صنعتی شریف:
این ساختمان در تهران واقع شده و با استفاده از رویکردهای سبز و پایدار طراحی شده است. در این ساختمان، از سیستم‌های جمع‌آوری آب برای استفاده مجدد آب، سیستم‌های تهویه مطبوع با کمترین مصرف انرژی، و همچنین انرژی خورشیدی برای تأمین بخشی از نیازهای انرژی استفاده شده است.
این تنها چند نمونه از ساختمان‌های معماری پایدار در کشورمان هستند و در حال حاضر بسیاری از ساختمان‌های جدید، با استفاده از رویکردهای سبز و پایدار طراحی و ساخته می‌شوند.
ضمناً، بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌هایی که در صنعت ساختمان فعالیت می‌کنند، به رویکردهای سبز و پایدار اهمیت می‌دهند و در طراحی و ساخت ساختمان‌های خود از این رویکردها استفاده می‌کنند.
همچنین، در چند سال اخیر، برخی از شهرداری‌ها در کشورمان، به سمت اجرای پروژه‌های سبز و پایدار در ساختمان‌های عمومی و بخش‌های عمرانی رفته‌اند. از جمله پروژه‌هایی که در این زمینه اجرا شده‌اند، می‌توان به احداث پارک‌های شهری، فضاهای سبز عمومی، اجرای پروژه‌های مرتبط با تولید انرژی خورشیدی و پایانه‌های اتوبوسرانی سبز اشاره کرد.
لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر، به دلیل اهمیت محیط زیست و کاهش مصرف انرژی، برخی از قوانین و مقررات در زمینه طراحی و ساخت ساختمان‌ها تغییر کرده است. به عنوان مثال، در سال ۱۳۹۷، سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مقررات جدیدی را در زمینه طراحی ساختمان‌های سبز و پایدار منتشر کرد که شامل مقررات و استانداردهایی در زمینه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، سیستم‌های تهویه مطبوع، مصرف آب و استفاده از مواد ساختمانی پایدار است.
وجود این مقررات و استانداردها، به طراحان و سازندگان ساختمان‌ها کمک می‌کنند تا در طراحی و ساخت ساختمان‌ها، اصول سبز و پایدار را رعایت کنند و در نتیجه، به کاهش مصرف انرژی و حفاظت از محیط زیست کمک کنند.
بنابراین، می‌توان گفت که در کشورمان، رویکردهای سبز و پایدار در طراحی و ساخت ساختمان‌ها به کار گرفته می‌شوند و بسیاری از سازمان‌ها، شرکت‌ها و شهرداری‌ها از این رویکردها به منظور کاهش مصرف انرژی، حفاظت از محیط زیست و ایجاد فضاهای سالم و پایدار برای زندگی و کار استفاده می‌کنند. همچنین، بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی در کشورمان به دنبال تحقیقات و پژوهش‌هایی در زمینه ساختمان‌های سبز و پایدار هستند و در این زمینه تحقیقات و آزمایشاتی انجام می‌دهند.
در کل، می‌توان گفت که با توجه به اهمیت محیط زیست و کاهش مصرف انرژی، رویکردهای سبز و پایدار در طراحی و ساخت ساختمان‌ها در کشورمان در حال گسترش هستند و این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت.
اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار می‌تواند چالش‌هایی را به همراه داشته باشد، که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
-
هزینه‌های بالای سرمایه‌ای:
اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار نیاز به سرمایه بالایی دارد. به دلیل هزینه‌های بالای سرمایه‌ای، ممکن است برخی سازندگان و سرمایه‌گذاران نسبت به اجرای این شیوه‌ها مرتبط با انرژی پایدار و محیط زیست، مرتعد شوند.
-
نیاز به دانش فنی:
برای طراحی و اجرای ساختمان‌های پایدار، نیاز به دانش فنیو تخصصی در زمینه‌های مختلفی از جمله مهندسی سازه، مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی محیط زیست و غیره وجود دارد. بنابراین، نیاز به دانش فنی و تخصصی در این زمینه‌ها از اصلی‌ترین چالش‌های اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار است.
-
تنوع فرهنگی و جغرافیایی:
با توجه به تنوع فرهنگی و جغرافیایی، رویکردهای ساختمان پایدار ممکن است در برخی مناطق و شهرها به دلیل شرایط محلی و محدودیت‌های مربوط به محیط زیست و شرایط اقتصادی قابل اجرانباشد. به عنوان مثال، در مناطقی با آب و هوای سخت و یا شرایط جغرافیایی خاص، ساختمان‌های پایدار و مقاوم به شکل سنتی و متداول ممکن است بهترین گزینه باشند.
-
نیاز به همکاری بین بخش‌ها:
برای طراحی و اجرای ساختمان‌های پایدار، نیاز به همکاری بین بخش‌های مختلف از جمله مالی، فنی، محیط زیستی و غیره وجود دارد. در صورت عدم هماهنگی و همکاری بین این بخش‌ها، اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار ممکن است با چالش‌هایی مواجه شود.
-
نیاز به تغییر فرهنگی:
شیوه‌های ساختمان پایدار برای طراحی و ساخت ساختمان‌هایی با انرژی کمتر، کاهش مصرف آب، حفاظت از محیط زیست و سلامت ساکنین هدف دارد. برای اجرای این شیوه‌ها، نیاز به تغییر فرهنگی و عادت‌های قدیمی در صنعت ساختمان و استفاده از مواد و فناوری‌های جدید و پایدار وجود دارد. این تغییرات ممکن است با مقاومت و عدم تمایل برخی افراد و سازمان‌ها به تغییر، همراه باشد.
-
نیاز به مراقبت و نگهداری:
ساختمان‌های پایدار نیاز به مراقبت و نگهداری منظم دارند، به خصوص در زمینه‌هایی مانند سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر، سیستم‌های تهویه مطبوع و غیره. اگر ساکنین و مسئولین ساختمان از نگهداری و مراقبت منظم این ساختمان‌ها صرف نظر کنند، عملکرد ساختمان‌ها و تجهیزات پایدار آن‌ها کاهش می‌یابد و ممکن است باعث کاهش راندمان و افزایش مصرف انرژی شود.
-
محدودیت‌های قانونی و مقرراتی:
در برخی کشورها، محدودیت‌های قانونی و مقرراتی در زمینه طراحی و ساخت ساختمان‌های پایدار وجود دارد. این محدودیت‌ها می‌توانند شامل مقررات ساختمانی، قوانین حفاظت محیط زیست، مقررات برق، قوانین انرژی و غیره باشند. این محدودیت‌ها ممکن است برخی از سازندگان و سرمایه‌گذاران را از اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار منصرف کنند.
به طور کلی، اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار ممکن است با چالش‌هایی همراه باشد؛ اما با توجه به اهمیت حفاظت از محیط زیست و کاهش مصرف انرژی، اجرای این شیوه‌ها برای ایجاد ساختمان‌های پایدار، به منظور بهدست آوردن بهره‌وری بیشتر و ایجاد فضای سالم و پایدار برای زندگی و کار، ضروری است.
برای مواجهه با چالش‌های اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار، نیاز به همکاری بین بخش‌های مختلف، توسعه دانش و تخصص در این زمینه، ترویج فرهنگ پایداری و تغییر عادت‌های قدیمی، حمایت قوی از سازندگان و سرمایه‌گذاران، تشویق به استفاده از مواد پایدار و فناوری‌های جدید،… می باشد به علاوه، چالش‌های اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار ممکن است بسته به نوع ساختمان و منطقه جغرافیایی متفاوت باشند. برای مثال، در مناطقی با شرایط آب و هوایی سخت، نیاز به سیستم‌های گرمایش و سرمایش پایدار و مقاوم در برابر شرایط سخت، مانند سیستم‌های گرمایش از طریق زمین گرمایی و سیستم‌های خنک کننده با استفاده از آب تجدیدپذیر، بیشتر است.
علاوه بر این، اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار نیاز به همکاری بین بخش‌های مختلف دارد. برای مثال، برای طراحی ساختمان‌های پایدار، نیاز به همکاری بین مهندسان سازه، مهندسان برق و مکانیک، مهندسان محیط زیست و طراحان داخلی وجود دارد. اگر هماهنگی بین این بخش‌ها وجود نداشته باشد، ممکن است برخی مشکلات در طراحی و اجرای ساختمان‌های پایدار به وجود آید.
یکی دیگر از چالش‌های اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار، نیاز به توسعه دانش و تخصص در این زمینه است. چرا که اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار نیاز به دانش و تخصص در زمینه‌های مختلفی از جمله مهندسیازی سازه‌ها، سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر، مدیریت آب و فاضلاب، و مواد ساختمانی پایدار دارد.
برای مواجهه با این چالش، بهتر است که دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی برای آموزش دانشجویان در این زمینه‌ها، کلاس‌های آموزشی و دوره‌های آموزشی کوتاه مدت برای کارکنان صنعت ساختمان و سایر مهندسان برگزار کنند.
دیگر چالش‌های اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار شامل نیاز به تغییر فرهنگی است. برای اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار، نیاز به تغییر فرهنگی و تغییر عادات قدیمی در ساختمان‌سازی و استفاده از فناوری‌های جدید و پایدار وجود دارد. برای مثال، برخی از مردم هنوز به فکر ساخت ساختمان‌های بزرگ و تمام شیشه‌ای هستند، که ممکن است باعث افزایش مصرف انرژی و محیط زیست شود. برای مواجهه با این چالش، بهتر است که برنامه‌های آموزشی و ترویجی برای تغییر عادات قدیمی و اطلاع‌رسانی در مورد مزایای ساختمان‌های پایدار وجود داشته باشد.
از چالش‌های دیگر اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار می‌توانیم به نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه و هزینه‌های بالایی که برای ساختمان‌های پایدار لازم است، اشاره کرد.
برای ساخت ساختمان‌های پایدار، نیاز به استفاده از تجهیزات و مواد ساختمانی پایدار و انرژی تجدیدپذیر داریم که هزینه‌های بالایی دارند. همچنین، برای طراحی و اجرای سیستم‌های پایدار، نیاز به همکاری با تولیدکنندگان مواد ساختمانی پایدار و شرکت‌های تولید کننده تجهیزات پایدار داریم. برای مواجهه با این چالش، دولت‌ها می‌توانند برنامه‌های حمایتی وتشویقی را برای تولیدکنندگان مواد ساختمانی پایدار و شرکت‌های تولید کننده تجهیزات پایدار ارائه کنند و همچنین برنامه‌های تسهیلات مالی را برای سرمایه‌گذاری در ساختمان‌های پایدار ارائه دهند.
در نهایت، یکی دیگر از چالش‌های اجرای شیوه‌های ساختمان پایدار، نیاز به ارزیابی و پایش عملکرد ساختمان‌های پایدار است. برای اطمینان از اینکه ساختمان‌های پایدار به طور کامل عمل می‌کنند و اهداف پایداری را دنبال می‌کنند، نیاز به ارزیابی و پایش عملکرد ساختمان‌های پایدار داریم.
در واقع، برای اطمینان از اینکه ساختمان‌های پایدار به طور کامل عمل می‌کنند و اهداف پایداری را دنبال می‌کنند، نیاز به انجام ارزیابی‌های مداوم و پایش عملکرد ساختمان‌های پایدار داریم. این ارزیابی‌ها شامل مواردی مانند اندازه‌گیری مصرف انرژی، کمیت و کیفیت آب، تولید زباله، کیفیت هوا و غیره می‌شود.
برای مواجهه با این چالش ها، بهتر است که سیستم‌های پایش و ارزیابی عملکرد ساختمان‌های پایدار توسعه داده شوند و مسئولان ساختمان‌های پایدار از آن‌ها استفاده کنند تا از عملکرد ساختمان‌های پایدار اطمینان حاصل کنند و بهبودهای لازم را اعمال کنند.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.