موم زدایی روغن

افزایش تقاضا برای روغن های سالاد دارای محتوای بالای اسیدهای چرب غیراشباع منتج به بازاریابی روغن های سورس شده که لازم است موم زدایی شده تا شفافیت آن ها در طول نگهداری، در بازار خرده فروشی و در دماهای یخچال حفظ گردد.

بسیاری از روغن های نباتی دارای مقادیر اندکی موم بوده که جامد شده و سبب ایجاد یک روغن ابری می شوند. برخی روغن های نباتی برای افزایش راندمان عملیاتی همراه با دانه و پوست باهمدیگر، با حلال استخراج می شوند.

پوست دانه ها حاوی موم بوده که در روغن محلول می باشد. موم ها، استرهای الکل های چرب و اسیدهای چرب بوده که نقطه ذوب بالایی داشته و در روغن ها حلالیت پایینی دارد.

این موم ها بعد از یک دوره زمانی جامد شده و به روغن ظاهری ابری مانند و ناخوشایند یا یک لایه ای از ماده جامد را می دهد. مقدار موم در روغن های نباتی مختلف می تواند از چندصد ppm تا بیش از ۲۰۰۰ ppm متغیر باشد. محتوای موم باید تا کمتر از ۱۰ ppm کاهش یابد تا از ابری نشدن یا تشکیل یک حالت حلقه ای در روغن اطمینان حاصل شود.

مکانیسم حذف موم ها از روغن ها متفاوت از مکانیسم هایی است که برای مینترایز کردن بکار گرفته می شود اگرچه می توان از تجهیزات یکسانی استفاده نمود. فرایند کلاسیک موم زدایی که معمولا بعد از مرحله پیش رنگبری (prebleaching) و قبل از بی بوکردن انجام می شود شامل خنک کردن بادقت روغن به منظور کریستالیزه نمودن موم ها برای حذف آن ها از طریق فیلتراسیون می باشد. یک بادی فید feed) body) که تقریبا معادل با محتوای موم روغن ها می باشد برای پیشگیری از کور شدن لیف های فیلتر مورد استفاده قرار می گیرد. بدون بادی فید، موم ها به صورت لجن درامده و تقریبا بلافاصله غربال ها را کور می کنند. یک فرایند پیوسته موم زدایی که به طور موثری برای روغن های دارای موم پایین قابل استفاده است (۵۰۰ ppm یا کمتر) دارای جریان فرایند زیر می باشد:

روغن به طور پیوسته با مبدل های حرارتی و یک کریستالایزر تا ۴۳ تا ۴۶ درجه فارنهایت (۶ تا ۸ درجه سانتیگراد) خنک می شود.
یک مقدار کمک فیلتر معادل با محتوای موم به کریستالایزر افزوده می شود تا کریستالیزاسیون و فیلتراسیون تسهیل گردد.
مدت زمان فیلتراسیون حداقل ۴ ساعت است، و سپس یک دوره هولدینگ به مدت ۶ ساعت به منظور رشد و توسعه کریستال های موم وجود خواهد داشت.
روغن به دقت تا ۶۴ درجه فارنهایت (۱۸ درجه سانتیگراد) قبل از فیلتر کردن حرارت داده می شود تا کریستال های موم از روغن مایع جدا شود.

پروسه معمول موم زدایی برای روغن های دارای محتوی موم پایین به خوبی انجام می شود اما برخی روغن های نباتی دارای محتوای موم بالاتری می باشند. مدت زمان فیلتراسیون افزایش می یابد و افت محصول بیشتری برای روغن های دارای موم زیاد اتفاق می افتد. برخی از روش های مورد استفاده برای بهبود وضعیت اقتصادی موم زدایی شامل موارد ذیل می باشد:

موم زدایی و صمغ زدایی همزمان-روغن خام تا تقریبا دمای ۷۷ درجه فارنهایت (۲۵ درجه سانتیگراد) خنک شده و به مدت ۲۴ ساعت در این دما نگه داشته می شود و سپس صمغ زدایی آبی انجام می شود. این فرایند معمولا محتوای موم را تا ۲۰۰ تا ۴۰۰ ppm کاهش می دهد.
موم زدایی مرطوب-فسفاتیدها ابتدا با صمغ گیری از روغن حذف می شوند. سپس روغن تا ۴۶ درجه فارنهایت (۸ درجه سانتیگراد) خنک شده و ۵درصد آب با سدیم لوریل سولفات افزوده می شود و به مدت حداقل ۴ ساعت هم زده می شود تا موم ها کریستالیزه شوند. کریستال های موم باید در فاز آب پراکنده شده تا امکان جداسازی با سانتریفوژ فراهم شود.
موم زدایی و تصفیه شیمیایی به طور همزمان: روغن با اسیدفسفریک تیمار و با هیدروکسید سدیم خنثی شده و با استفاده از تکنیک های تصفیه معمول سانتریفوژ می شود. قبل از شستشو با آب، روغن تا ۴۶ درجه فارنهایت (۸ درجه سانتیگراد) خنک شده و به مدت ۴ تا ۵ ساعت با همزدن آهسته نگه داشته می شود. سپس ۴ تا ۶ درصد آب افزوده می شود و مخلوط تا ۶۴ درجه فارنهایت (۱۸ درجه سانتیگراد) با هم زدن حرارت داده می شود. در طول این اختلاط، کریستال های مومی مرطوب می شوند و در فاز آب صابونی پراکنده می شوند. این مخلوط سانتریفوژ شده تا فازهای آب و روغن از هم جدا شوند. به طور معمول، یک شستشو با آب ثانویه برای تکمیل مرحله حذف آثار صابون و موم از روغن مورد نیاز می باشد.
موم زدایی با حلال- این روش در صورتیکه یک بخش یکپارچه ای از یک فرایند تصفیه میسلا نباشد، بعد از مرحله پیش رنگبری (prebleaching) و پیش از بی بو کردن انجام می شود. موم زدایی در حلال شامل اختلاط روغن با یک حجم ثابتی از حلال و بعد از خنک کردن، به منظور پیشرفت کریستالیزاسیون موم ها برای جداسازی بوسیله فیلتراسیون یا با یک سانتریفوژ می باشد.

کنترل فرایند موم زدایی

در حال حاضر، متد آنالیتیکی به منظور تعیین اینکه روغن مورد نظر به اندازه کافی موم زدایی شده یا خیر، همان متدی است که برای محصولات وینترایز شده به منظور حذف مقادیر بزرگ استئارین مورد استفاده قرار میگیرد، تست سرما. با این حال این ارزیابی ممکن است گمراه کننده باشد. روغن موم زدایی شده که به مدت ۵٫۵ ساعت شفاف و درخشان باقی می ماند، به طور کلی برای ۲۴ ساعت نیز در حمام یخ در همین حالت باقی مانده، اما همان روغن ممکن است تنها بعد از چند ساعت در دمای اتاق بواسطه ظهور مجدد موم ها و نیز گلیسریدها کدر و مات شود. ازینرو به منظور تعیین اینکه یک روغن به اندازه کافی موم زدایی شده، یک تست خنکی (chill) و یک تست سرما (cold)ی حداقل ۲۴ ساعته لازم و ضروری می باشد. تست چیل شامل خشک کردن و فیلتر کردن نمونه مورد آزمون و سپس دوختن آن در یک بطری ۴ اونسی (واحد وزن) می باشد. هر نوع ظهور و پیدایش حالت ابری یا حلقه مانند نشاندهنده ظهور یک آلودگی روغن سفت شده یا موم می باشد.

کاربردهای موم زدایی

روغن های شدیدا غیراشباع که در بازارهای امریکا به عنوان روغن سالاد یافت می شود و ممکن است بواسطه محتوای موم موجود در آن ها حالت ابری پیدا کنند، همراه با محتوای موم شان در زیر آورده شده است.